Translatio i historia idei

                                              

Zaproszenie

Translatio i historia idei

Konferencja międzynarodowa

Uniwersytet Warszawski

19 – 21 października 2017

 

Trzecia konferencja z cyklu TRANSLATIO kontynuuje badania nad interdyscyplinarną komunikacją kulturową – artystyczną, literacką, naukową, polityczną, społeczną i religijną – odbywającą się poprzez transfer tekstu literackiego, który na przestrzeni wieków i w różnych społeczeństwach odgrywał rozmaite role, od mitu do bajki, od trywialnego dyskursu do dogmatu. Celem konferencji jest refleksja nad konceptualizacją i procesem przekładu rozumianym bardzo szeroko – od adaptacji poprzez parafrazę i imitację do tłumaczenia dosłownego. Pragniemy prześledzić, w jaki sposób teksty odległe w czasie, ale także współczesne, wprowadzające często rewolucyjne idee i poglądy, są przekazywane czytelnikom z innego kręgu językowego, a często innej kultury i cywilizacji; w jaki sposób, kiedy i w jakich warunkach następuje transfer tekstów wnoszących nowe poglądy i wierzenia do innego polisystemu, a zatem jak, z punktu widzenia komunikacji interlingwalnej, tworzy się historia idei. Zamierzamy rozważyć, czym są transformacje, które towarzyszą w przekładzie przepływowi myśli, mitów i idei w bardzo szeroko pojętej literaturze, w tym w literaturze faktu, zarówno w aspekcie synchronicznym jak i diachronicznym.

Obce poglądy i myśli, które wprowadzamy do naszego języka, kultury i świadomości w trakcie tłumaczenia, poddawane są nieuniknionej obróbce intelektualnej, politycznej i kulturowej. Można założyć, że świat idei w przekładach różnojęzycznych ulega daleko idącym transformacjom w zależności od epoki i osoby tłumacza, ponieważ to miejsce i czas, a także język i kultura, w której powstaje przekład, determinują formę i treść idei przenoszonych do literatury docelowej, wpływając na strukturę już istniejących hierarchii wartości. Transfer idei ma istotny wpływ na kształtowanie się świadomości zbiorowej oraz na rozwój i modyfikacje kierunków filozoficznych, religijnych czy społecznych. Pojęcia uniwersalne są z zasady wieloznaczne; ich sens zależy od epoki oraz czynników ideologiczno-światopoglądowych – przykładami mogą być prawda, rodzina, dobro, naród, równość czy miłość. Wieloznaczność ta dotyczy zwłaszcza dzieł autorów klasycznych, które zostały przetłumaczone na większość języków świata, ale także współczesnych tekstów filozoficznych, politycznych i religijnych. Nie bez znaczenia jest epoka i liczba przekładów oraz to, czy dzieło zostało przetłumaczone wkrótce po jego ukazaniu się w języku oryginalnym, czy też wiele wieków później, a także z jakich względów przekład był opóźniony albo – z powodu cenzury, różnic kulturowych czy światopoglądowych – nigdy nie ukazał się oficjalnie.

 

Proponujemy następującą problematykę badań:

1. translatio a polityka

– cenzura i autocenzura polityczna

– polityka wydawnicza

– przekład w warunkach systemu totalitarnego

2. translatio a instytucje religijne

– przekład tekstów religijnych i tekstów uznawanych za święte

– cenzura religijna

3. translatio a obyczajowość

– literatura dziecięca

– obraz społeczeństwa w przekładzie

– transformacje obyczajowe w przekładzie

4. translatio a historia

– przekład a propaganda

– przekład a nacjonalizmy

– przekład a narracje patriotyczne i narodowe

5. imitatio

– świadome wprowadzanie nowych elementów warsztatu intelektualnego

– ideologizacja stereotypów

6. translatio a materialność komunikacji

– nośniki tekstu: książka, media,  pisma ulotne, Internet

– ideologizacja książki i innych nośników tekstu

– edycja i parateksty

– recepcja i transformacje strukturalne dzieł przetłumaczonych

– wybór i objętość tekstu: zbiory poetyckie, antologie itd.

 

Informacje ogólne

Organizatorzy

Instytut Lingwistyki Stosowanej

Wydział Lingwistyki Stosowanej Uniwersytetu Warszawskiego

Języki Konferencji :

Polski, francuski, angielski, hiszpański, niemiecki, rosyjski

Wpisowe : 400 zł (dla gości zagranicznych 100 €) na konto :

‘Translatio i historia idei”

Millenium Bank SA

02-593 Warszawa

1. Stanisława Żaryna 2A

swift: BIGBPLPW

IBAN: PL

numer konta: 91 1160 2202 0000 00006084 9594

Data końcowa przesyłania propozycji (tytuł i streszczenie do 400 znaków) : 15 maj 2017

Odpowiedź komitetu naukowego : 31 maj 2017

Długość wystąpienia: 20 min + 10 min (referat i dyskusja)

Akta konferencji będą opublikowane po zatwierdzeniu przez komitet naukowy

Kontakt:

Sekretariat ogólny: e.stachurski(at)uw.edu.pl

Sekcja polska: k.michalowicz(at)uw.edu.pl

Portal konferencji : www.ils. uw.pl  Translatio i historia idei

Telefon : +48 22   552 60 70 tylko w październiku 2017 r.